De buitenwereld is levensgevaarlijk glad voor oude knarren. Een mooie dag om op mastodon.social een boom op te zetten over zittenblijven. Niet direct of dat nuttig is, maar over de aard van dit beslisprobleem.
Ik begin met een inventarisatie van sub-thema’s
– beslissen ogv niveau, geen quotum, (2)
– rond de cesuur is beslissen random, (3)
– cijfers geven een onbekend maar ernstig scheef beeld van waar de leerling staat #bias, (3)
– alle beoordelen is hier relatief, (3)
– leerlingen en leraren hebben elkaar in een houdgreep over het niveau, (3,4
– het is idioot kostbaar. (2)
Over de thematiek van het overdoen van delen van onderwijs, zoals zittenblijven, heb ik enige literatuur en eigen werk verzameld op mijn website, in de loop van een halve eeuw. o.a.
http://benwilbrink.nl/literature/zittenblijven.htm
2e set. Er zijn meer subthema’s:
– historische wortels van het idee van overdoen, (1)
– cijfergeven, niets objectiefs, maar = gestileerd rangordenen, (1)
– cijferschaal 1-10 met veel posities voor ‘onvoldoende’, (2)
– hoe oneerlijk kan het zijn: rechtsbewustzijn van leraren, van leerlingen, (2)
– rationeel model: besliskundig, hoe dan? (3)
– wie gaat er over de beslssing? Welk mens- en maatschappijbeeld is dat? (3)
– de vergelijking met anderen is vaak de grondslag, (2, 3)
– opvattingen over die persoonlijke verschillen. (2)
3e set. Ik ga verder met sub-thema’s inventariseren.
– voor een ‘unbiased’ beeld van zittenblijven is een zo volledig mogelijke inventarisatie van sub-thema’s voorwaardelijk, (4)
– historische cijfers over zittenblijven (HBS, Posthumus), (2)
– historische en andere contexten doen er altiijd toe, (2, 3, 4)
– keerpunt: onderwijs voor iedereen in de natiestaat klassikaal op leeftijd, (1)
– veerkracht van leerlingen om tekorten op te vangen, (3)
– didactiek van de omgang met verschillen tussen leerlingen, (3, 4, 5)
– alternatieven? (2, 3, 5)
4e set:
– wat kan de leerling doen (toetsmodel transparantie) (3)
– wat doen ouders (schaduwonderwijs) (2)
– wat kan de leraar doen (zorgen voor transparantie) (3)
– wat kan de school doen (verantwoordelijkheid nemen ipv afschuiven op de leerling) (5)
– wat kan het bestuur / de overheid doen (lucht geven aan alle betrokkenen, zoiets? faciliteren, kennis ontwikkelen en aanreiken) (1) (5)
– welke wetenschappen zijn relevant? Dat zijn er heel wat, kunnen die misschien samenwerken? (3)
5e set:
– al die resultaten over het schooljaar, hoe combineren we die (best) tot een totaal-overzicht (conjunctief vs compensatorisch combineren) (denk ik hier echt pas nu aan? ja hoor), (3)
– ethiek en rechtvaardigheid zijn in deze lijst nogal karig bedeeld, dat vraagt nog verdere invulling, (1, 2, 3, 5)
– recht op bezwaar en beroep, (2, 5)
– jurisprudentie, (2)
– PS: zakken voor een eindexamen is ook een vorm van zittenblijven. (2)
– wat vinden we van het CvTE dat over de NL eindexamens heerst? (2)
sleutelpublicaties
Ik zal hier ook enkele eigen publicaties en papers in opnemen, waar deze een bijzonder en toch nuttige kijk op een sub-thema geven. Bij voorbaat excuus.
recht / wet
C. W. Noorlander (2005). De bevordering naar een hoger schooljaar. Par. 14.5 (561-564) in: Recht doen aan leerlingen en ouders. De rechtspositie van leerlingen en ouders in het primair en het voortgezet onderwijs. Proefschrift Vrije Universiteit – handelseditie: Wolf Legal Publishers. scan van die paragraaf over bevordering: http://www.ben-wilbrink.nl/Noorlander14.5zittenblijven.pdf
wat doen onderzoekers
Themanummer over zittenblijven: Pedagogische Studiën, 2013, 90 #5. De artikelen ophalen (open access) via http://www.benwilbrink.nl/literature/zittenblijven.htm#PS_2013
leerlingen en leraren hebben elkaar in een houdgreep
A. D. de Groot (1966). Overgangsbeslissingen in het V.H.M.O. Pedagigische Studiën, 436-444. https://tinyurl.com/ykb4kkkt
De Groot moet zijn manuscript van ‘Vijven en Zessen‘ dan al ingeleverd hebben. Het gaat over onderlinge machtsposities van docenten van verschillende vakken, ook in zijn boek aan de orde. Het is een moeizame zoektocht in de beschikbare gegevens. Pas een kwart eeuw later geeft James Coleman een wiskundig model voor de diepere vraag hoe leerlingen, als collectief, ‘onderhandelen’ met hun docenten (als collectief) , over cijfers en tijdbesteding.
Ben Wilbrink (1992). The first year examination as negotiation; An application of Coleman’s (1990) social system theory to law education data. Paper ECER 1992. http://benwilbrink.nl/publicaties/92ColemanApplicationECER.htm
Een universitaire situatie, maar die is niet wezenlijk anders dan de schoolse situatie bij A.D. de Groot (1966).
sorry, dit gaat niet werken …..
Een lijst sleutelpublicaties aanleggen, dat gaat niet werken, het is te omvangrijk, en iedere titel heeft ook wel een korte toelichting nodig. Wat nu? Die ca 30 onderscheiden sub-thema’s vormen een zittenblijf-universum dat niet chaotisch is, maar een heldere structuur heeft (enk ik). Laat ik een poging doen die structuur te schetsen. En dan zien we wel weer verder.
Grondstructuur voor studie van zittenblijven, volgordelijk:
- 1. historisch (overdoen was ooit functioneel; kennis van oorsprong en ontwikkelingen maakt nederig),
- 2. zittenblijven nu – actueel (beschrijvend onderzoek; waar hebben we het over),
- 3. theorievorming (problematiseren, verbinden met wetenschappelijke kennis)
- 4. toetsend onderzoek (welke ideeën houden stand),
- 5. beleidsopties (wat doen we eraan; ‘we’: ‘stakeholders’),
- 6. NB er zal enige overlap zijn.
In bovenstaande lijstjes heb ik achter ieder subthema vermeld waar het in de grondstructuur allereerst thuishoort.
De vraag is: hoe nu verder? Is er nog een extra tussenstap nodig voordat ik echt inhoudelijk de zaken kan gaan behandelen? Laat ik dat niet doen, maar beginnen met een blog over het overdoen van cursussen in de (Westerse) onderwijsgeschiedenis. Dat moet kunnen lukken, ik heb daar tenslotte eerder al over gepubliceerd (als beoogd eerste deel van een proefschrift dat er uiteindelijk niet is gekomen, maar dit terzijde).
Fair schooling & assessment 