Technocratisch optimaal selecteren = discrimineren.
1. Pak van alle een jaar of wat geleden ingestroomde studenten alle persoonlijke gegevens die je krijgen kunt, verzamel ook gegevens over studieduur tot slagen, met welke cijfers.
2. Gebruik technieken uit de Kunstmatige Intelligentie om een algoritme te vinden dat de beste voorspelling van succes-data op basis van input-data oplevert.
3. Vul het beschikbare aantal plaatsen (de NF) van bovenaf: eerst de kandidaten met de gunstigste voorspelling, enz.
4. Het is 2022, en we weten nu echt allemaal heel goed dat de algoritmische procedure 1-2-3 gegarandeerd discriminerend werkt. We hebben er immers alle beschikbare data voor gebruikt, dus ook geslacht, leeftijd, postcode ouders, gezondheid, SES ouders, enzovoort enzoverder.
5. Wisten we een halve eeuw geleden ook al dat deze werkwijze discriminerend is? Ja, wis en waarachtig. Althans, sommigen wisten dat beter dan anderen.
Staatssecretaris Ger Klein van onderwijs had het als speerpunt in zijn betoog voor loten. A.D. de Groot hield er rekening mee.
6. Wim Hofstee had kritiek op het voorstel van De Groot (‘Selektie voor en in het hoger onderwijs’) om te selecteren voor NF-studies, maar wees er nadrukkelijk op dat De Groot heel verstandig allerlei met studiesucces samenhangende gegevens NIET meenam in zijn voorstel voor selectie.
Wim Hofstee in De Groene https://benwilbrink.wordpress.com/2021/03/17/alle-geslaagden-zijn-geschikt-hofstee-vs-de-groot-over-selectie-1972/ “4. Rationele selectiemethoden. Uit oogpunt van maatschappelijke progressie moge dit een twijfelachtig of ondergeschikt punt lijken, maar dat is het niet. Nog altijd wordt een zee van subjectieve willekeur en paternalisme verstopt in selectieve mondelinge tentamens, interviews, referenties, eindexamencijfers, vragenlijsten, projectietests: vooral de toelating tot het HBO is vaak op zeer ondoorzichtige wijze geregeld, en de buitenlandse folklore op het punt van selectiemethoden is al even bedroevend. De Groot is hier op z’n best: hij veegt met één korzelige klap de hele mikmak van tafel. En inderdaad, als er iets is waar “de geleerden het over eens zijn” – om een uitdrukking uit De Groot’s Minimale methodologie (1) te gebruiken – dan is het wel over de onbetamelijkheid van dit soort fratsen in althans de onderwijsselectie. Een consequentie die De Groot niet trekt, maar dat wil ik dan wel doen, is een aanbeveling om zulke dingen bij de wet te verbieden, net als kwakzalverij.“
7. Waar moeten we dan aan denken? Kijk eens naar CBS-statistieken voor de cohorten 1961 en 1962. Die zijn uitgesplitst naar gekozen studie, geslacht, eindexamencijfers, leeftijd, factoren die studiesucces ‘beïnvloeden’: https://historisch.cbs.nl/detail.php?id=394806168 en https://historisch.cbs.nl/detail.php?id=394806177
8. Uit de CBS-tabellen volgt dat een meedogenloze selectie bij de NF geneeskunde (als voorbeeld) gericht op het hoogste studierendement voorrang geeft aan jonge mannelijke bêta-gymnasiasten met de hoogste cijfers. Precies ook de categorie die het bij wis/natk uitstekend doet.
9. De selectie voor de NF geneeskunde is tamelijk scherp, laten we zeggen dat de NF voor ca. 50% plek biedt. Kleine verschillen in gemiddelden voor cijfers van bijv mannen versus vrouwen kunnen leiden tot buitenproportioneel ongelijke toelating, zie bijv. http://benwilbrink.nl/publicaties/94SeksepartijdigheidSVO.htm
10. Het omgekeerde is ook mogelijk: positieve discriminatie. Onderwijsminister Pais was daar kampioen in, met een voorstel om diverse groepen voorrang te geven bij de NF. Ik rekende het destijds door: http://benwilbrink.nl/publicaties/80KansberekeningenCOWO.htm Mannen met magere cijfers hebben geen schijn van kans.
11. Pais zag in dat zijn voorstel onhaalbaar was, en trok het in voordat het als wetsvoorstel naar de Kamer ging. Ook Van Kemenade & Raa wijdden er een uitvoerige studie aan (Intermediair). Transcriptie: https://benwilbrink.wordpress.com/2021/03/05/alle-geslaagden-zijn-geschikt-van-kemenade-raa-pais-positieve-discriminatie-1981/… Positieve discriminatie vrouwen valt negatief uit!
12. In 1975 stonden links en rechts in de Kamer tegenover elkaar: loten versus selecteren op examencijfers. Het voorstel van Ger Klein was loten, omdat selectie op die cijfers discriminerend uit zou pakken voor vrouwen. Zij behaalden destijds immers lagere cijfers dan mannen.
13. Selectie op examencijfers discrimineert vrouwen, maar ook snelle leerlingen, leerlingen van wie de ouders geen bijlessen kunnen betalen, of een jaar vwo om er bij het examen sterker voor te staan. Klein verwijt Ginjaar-Maas (VVD) geen oog te hebben voor deze discriminatie.
14. De Kamer komt er zo niet uit. Vermaas (ARP) werkt een aanvankelijk idee om loten en selectie te mengen uit tot het amendement voor de gewogen loting. Dat nam Klein over, en werd kamerbreed gesteund. Deze gewogen loting hield in enigerlei vorm meer dan 40 jaar stand. Wow.
werking van die cijfers blijft, ook al is ze verzacht.
15. Die gewogen loting is best ingewikkeld. Hoe werkt die uit ? Zie http://benwilbrink.nl/publicaties/75GewogenLotingCOWO.htm Examencijfers spelen er een belangrijke rol in, de gewogen loting is dan wel een breed gedragen compromis, maar de discriminerende werking van die cijfers blijft, ook al is ze verzacht.
16. De wetgever die discrimineert. So it goes. Zoals de wetgever wel vaker rare regels stelt die niet door de beugel kunnen. Met de discriminatie van vrouwen zou het anders lopen dan Ger Klein vreesde: zij liepen in op de mannen, en streefden ze in cijfers stevig voorbij!
17. Ik heb dit draadje https://twitter.com/benwilbrink/status/1501582236193275906 ook uitgewerkt omdat ik vermoed dat een vergelijkbare discriminatie-thematiek werkzaam is bij de manier waarop voor 12-jarigen wordt omgegaan met hun scores op de Eindtoets Basisonderwijs. Einde mededeling.
Ik moet dit niet laten bungelen. Het schaduwonderwijs in het basisonderwijs is zo omvangrijk, dat de Eindtoets de ‘gewone’ leerlingen ronduit discrimineert. Zie ook https://benwilbrink.wordpress.com/2022/03/06/kokervisie-in-psychologenland-over-50-jaar-de-citotoets/
Fair schooling & assessment 